Przysłówek w języku rosyjskim

Pzysłówek (наречия) jest to nieodmienna część mowy, która odpowiada na pytania:

• jak?(как?)
• gdzie?(где?)
• kiedy?(когда?)

Przysłówki nie odmieniają się przez przypadki (падежи):

Przypadek	Падеж
Mianownik, ( kto? co?)	именительный падеж ( кто? что?)
Dopełniacz, ( kogo? czego?)	родительный падеж ( кого? чего?)
Celownik, ( komu? czemu?)	дательный падеж (кому? чему?)
Biernik, ( kogo? co?)	винительный падеж (кого? что?)
Narzędnik, ( kim? czym?)	тварительный падеж (кем? чем?)
Miejscownik, ( o kim? o czym?)	предложный падеж (о кем? о чем?)

• Czasy: Kategoria czasu (категория времени), rozróżniamy trzy czasy:

Czas teraźniejszy (настоящее время)
Czas przyszły (будущее время)
Czas przeszły (прошедшее время)

• Osoby:

Kategoria osoby (категория лица):

liczba pojedyncza (единственное число) liczba mnoga – множественное число

Пеовое лицо – Я ja Пеовое лицо – Мы my

Второе лицо – Ты ty Второе лицо – Вы wy

Третье лицо – Он Она Оно on/ona/ono Третье лицо – Они oni

W odróżnieniu od innych części mowy jest to nieodmienna część, dlatego tak ważnym jest, aby zrozumieć różnicę między przysłówkiem a czasownikiem, rzeczownikiem, przymiotnikiem, liczebnikiem, zaimkiem, (które należą do odmiennych części mowy).

Pomocnym jest uczenie się zwrotów przysłówkowych i prawidłowe ich użycie w zdaniach.

Łączenie się przysłówka z innymi częsciami mowy

Przysłówek łączy się z takimi częściami mowy jak:

• rzeczownik(имя существительное)
• przymiotnik (имя прилагательное)
• liczebnik(имя числительное)
• zaimek(местоимение)
• przysłówek(наречия)

Przysłówki łączą się z poszczególnymi częściami mowy, ale nie przejmują ich cech jak: odmiana przez przypadki, nie posiadają kategorii czasu czy kategorii osoby.

Rzeczownik: (имя существительное)	Przymiotnik (имя прилагательное)	Liczebnik: (имя числительное)	Zaimek (местоимение)	Czasownik: (глагол)	Przysłówek: (наречие)
Весной wiosną Весной растут цветы и есть тепло-wiosną rosną kwiaty i jest ciepło. Весной все цветы расцветают –wiosną wszystkie kwiaty kwitną. Весной я люблю отдыхать в горах-wiosną lubię odpoczywać w górach	Красиво ładnie Весной так красиво,что многие уезжают на экскурсии –wiosną jest tak ładnie, że dużo ludzi wyjeżdża na wycieczki. Ты так красиво паёшь, почему ты не осталась певицей?- tak ładnie śpiewasz, dlaczego nie zostałaś piosenkarką?	Дважды dwakroć/ Dwukrotnie podwójnie	Зачем po co	Стоймя stojąco/ Na stojąco/ Na sztorc	Рановато Dość wcześnie
Днем dniem Днем я работаю а ночью сплю –w dzień pracuję a nocą śpię.	Привычно zwyczajnie	Трижды trzykroć/ Trzykrotnie/ potrójnie	Отчего dlaczego	Ливмя używa się potocznie дождь ливмя льет – leje jak z cebra	слабовато słabo
рысью szybko	Равнодушно obojętnie Миша равнодушно подходит ко многим вопросом, что даже страшно-Misza do wielu problemów podchodzi obojętnie, że aż strach.	Втрое potrójnie/ trzykrotnie/ trzy razy	Незачем nie ma po co Мне незачем этого делать-nie mam po co tego robić.	кишмя (кишит) mrowić się/ roić się	Тихонько cichutko Андрей тихонько заплакал, когда узнал о смерти своей бабушки-Andrzej cichuteńko zapłakał, kiedy dowiedział się o śmierci swojej babci.
чудом cudem Он чудом остался в живых-cudem pozostał wśród żywych	терпимо tolerancyjnie, wyrozumiale Миша терпимо подходит ко многим вопросом,поэтому все его любят –Misza do wielu spraw podchodzi tolerancyjnie, dlatego wszyscy go lubią.	Надвое we dwoje/na dwoje /na połowę		Мельком ulotnie/ Mimochodem/ Z lekka	частенько często Дедушка частенько ходит в кастрел-dziadek często chodzi do kościoła.
Бобриком – jako przysłówek używane w znaczeniu под бобриком – na jeża	взволнованно wzburzenie,	Намного O wiele bardziej		Волоком – używane w znaczeniu тащить волоком – wlec po ziemi	тоненько delikatnie, subtelnie
Калачиком – jako przysłówek używa się w ujęciu: Свернуться калачиком –zwinąć się w kłębek Лежать калачиком – leżeć zwinąwszy się w kłębek Подставить руку калачиком – nadstawić zgiętą rękę Скрестить калачиком – podwinąć (podkulić) nogi	вызывающе wyzywająco	Помалу Powoli, nie śpiesząc się Я никогда не спешусь, я все делаю помалу-nigdy się nie śpieszę, wszystko robię powoli.		Молчком Milcząco	близехонько blisko
Домой do domu	ошеломляюще olśniewająco			ходуном (ходит)	рядком w pobliżu
вверх, w górę/do góry	Дружески przyjaźnie			ощупью na oślep, po omacku	Сторонкой obok
Всерьез serio/poważnie	Босиком na bosaka			вплавь wpław	Втихомолку Mówić cicho, szeptem
Вокруг dookoła Вокруг моего дома растут дерева-wokół, dookoła mojego domu rosną drzewa.	Тайком tajnie/skrycie/ Potajemnie Я его люблю тайком –kocham go potajemnie.			вдогонку w pościg	Тихонечко cichuteńko
Вразбивку na wyrywki	по-деловому przedsiębiorczo			вприкуску na zakuskę	Пешочком – pieszo, piechotką, na piechotkę
Наизнанку – na lewą stronę Надеть наизнанку –włożyć na lewą stronę Выворачиваться наизнанку – dawać z siebie wszystko	по-хорошему dobrze			Нараспашку Na oścież Окна и двери открыты нараспашку-okna i drzwi otwarte na oścież	недаром nie darmo, nie bez powodu он пришёл не даром и получил зачёт по литературе-on przyszedł nie na darmo i otrzymał zaliczenie z literatury.
Напрокат w najem	по-братски po bratersku			Наугад domysł	ненадолго – nie na długo
Вверху w górze/na górze	по-дружески po przyjacielsku			второпях szybko у меня нет времени , я все делаю второпях –nie mam czasu, wszystko robię szybko.	Засветло jasno
Вначале z początku/w początkach/na początku Вначале нашего знакомства я очень полубила Павла-na początku naszej znajomości bardzo polubiłam Pawła.	по-лисьи po lisiemu			доупаду	навсегда na zawsze я хочу быть с тобой навсегда-chcę być z tobą na zawsze.
Наверху na górze Наверху шкафа находится книжная полка-na górze szafy znajduje się półka z książkami.	Поровну równo, po równo			сроду nigdy, przenigdy	отныне od dzisiaj
Поблизости w pobliżu	Сослепу – nie widząc			спросонок dopiero co się obudzić	отовсюду – zewsząd
Доверху do samej góry/do samego szczytu Нам надо дойти доверху-musimy dojść do samego szczytu.	врассыпную вчерне na brudno (w stanie niewykończonym, w brudnopisie)			Невмоготу Nie ma sił na to	Позавчера przedwczoraj
Сбоку z boku/na uboczu	Докрасна do czerwoności
Издали z daleka, z dala	Издалека z daleka, z dala
Впереди na czele Впереди футбольной команды стоял Миша-na czele drużyny piłkarskiej stał Misza	Сгоряча w zapale, w uniesieniu, na gorąco Это письмо я написала сгоряча-napisałam ten list w uniesieniu, na gorąco.

Rola przysłówka w zdaniu

Przysłówek w zdaniu pełni funkcję okolicznika( обстоятельства) lub orzecznika (несогласованного определения)

Rodzaje przysłówków

Przysłówki okolicznikowe i przydawkowe

Ze względu na stopień abstrakcji przysłówki dzielą się na dwie grupy:

Przysłówki okolicznikowe

Dzielą się na:

Przysłówki czasu (наречия времени).

Odpowiadają na pytania: kiedy? (Когда?)

Когда я первый раз увидела тебя, я сразу влюбилась в тебя – kiedy cię zobaczyłam pierwszy raz , od razu się w tobie zakochałam.

Когда ты сделаешь домашнее задание? Kiedy odrobisz zadanie domowe?  od kiedy?(с каких пор?)

С каких пор ты узнала, что он тебя изменяет? Od kiedy dowiedziałaś się, ze on cię zdradza?

С каких пор ты живëшь здесь? Od kiedy ty tu mieszkasz?

do kiedy?( до каких пор?)

До каких пор родители позволили тебе остаться здесь? Do kiedy rodzice pozwolili ci tu zostać?

До каких пор ты будешь обманывать Катю? Do kiedy będziesz okłamywać Kasię?

Do tej grupy zaliczamy przysłówki:

Вчера – wczoraj

Вчерашний день- dzień wczorajszy

Вчерашний день доставил мне очень много впечатлений – wczorajszy dzień dostarczył mi bardzo dużo wrażeń.

Я договорилась с нин на вчера, но он не пришел – umówiłam się z nim na wczoraj ale on nie przyszedł.

Завтра -jutro

Завтрашний день -jutrzejszy dzień

Они будут завтра -oni będą jutro

Завтрашний день будет для меня ужасным -jutrzejszy dzień będzie dla mnie straszny.

Утром – rano

Встать рано утром – wstać bardzo wcześnie

Мне надо встать утром и поехать к врачу- muszę wstać rano i pojechać do lekarza

Давно – dawno

Я давно не видела бабушки, я поеду к ней сегодня – dawno nie widziałam babci, pojadę do niej dzisiaj

Сначала – wpierw, od początku, od nowa

Сначала подумай, потом отвечай – najpierw pomyśl, potem odpowiadaj.

Издавна -od dawna, z dawien dawna

Он издавна знал о болезни матери – od dawna wiedział o chorobie mamy.

Допоздна -do późna

Нам так хорошо беседовалось, что мы засиделись допоздна – tak nam się dobrze rozmawiało, że zasiedzieliśmy się do
późna.

Przysłówki miejsca

Odpowiadają na pytania gdzie?(где?), skąd?(откуда?), dokąd?, gdzie? (куда?):

Далеко -daleko

Моя любимая живет далеко- moja ukochana mieszka daleko.

Дома – w domu

Андрей дома? Czy Andrzej jest w domu?

Ты уже дома? Jesteś już w domu?

Внизу – na dole, w dole
Жить внизу mieszkać na dole

Внизу дома находится мастерская – na dole domu znajduje się pracownia.

Домой – do domu
Мне уже идти домой – muszę już iść do domu.

Катя пошла только что домой – Kasia dopiero co poszła do domu.

Вниз – na dół, w dół

Вниз по Одре – w dół Odry.

Если ты хочешь быстро добраться в магазин, ты должна спуситиься вниз по этой дороге а потом повернуть слева – jeśli szybko chcesz dojść do sklepu, powinnaś pójść w dół tej drogi a następnie skręcić w lewo.

Сверху – na wierzchu, po wierzchu , ma też takie znaczenie jak вниз na dół, w dół, w przenośnym znaczeniu patrzeć na kogoś z wysoka, z wyższością: смотреть сверху на кого-нибудь.

Андрей смотрет сверху на меня – Andrzej z wyższością patrzy na mnie.

Издалека – z daleka, z dali
Горы видны издалека – góry widać z daleka, lub w przenośnym znaczeniu: начать разговор издалека zacząć rozmowę od małoistotnej sprawy.

Przysłówki przyczyny

Odpowiadają na pytania:

Почему? – dlaczego?

Почему ты такой жестокий человек – dlaczego jesteś takim okrutnym (srogim)człowiekiem?.

Почему ты не пришëл ко мне вчера? Dlaczego nie przyszedłeś do mnie wczoraj?

отчего? – od czego?

Отчего все это зависит? – od czego to wszystko zależy?

Tu należą takie przysłówki jak:

Спроста – po prostacku, naiwnie

Не спроста – nie bez powodu.

Спросить спроста – spytać po prostu.

Маму надо спросить спроста позволит ли она поехать нам на концерт или нет?- Mamę należy zapytać otwarcie(po prostu) pozwoli nam pojechać na koncert czy nie?.

Со зла – ze złości

Андрей все это сделал со зла – Andrzej zrobił to wszystko ze złości.

Поневоле – chcąc nie chcąc, wbrew woli

Согласиться поневоле – zgodzić się wbrew woli.

Оттого – przez to, dlatego, wskutek tego

Катя не надела шапки , оттого и простудилась – Kasia nie założyła czapki i wskutek tego (przez to) się przeziębiła.

Przysłówki celu

Odpowiadają na pytania: Для чего? dlaczego? Зачем? po co?  Для какой цели? W jakim celu?

Należą tu takie przysłówki jak:

Зря – niepotrzebnie, zbytecznie

Зря говорить – nie ma co mówić, szkoda słów

Он зря потратил деньги – niepotrzebnie wydał pieniądze.

Нарочно – umyślnie, naumyślnie, żartem, dla żart

Он нарочно сказал о своем выезде в Италию, чтобы вас предупредить – naumyślnie was poinformował o swoim wyjeździe do Włoch żeby was uprzedzić.

Он нарочно сказал не волнуйтесь – on to powiedział na żarty nie denerwujcie się.

Назло – na złość, na przekór

Он всем делает назло, у него уже такой характер – on wszystkim robi na złość, ma już taki charakter.

Зачем – po co

Зачем ты пришëл? – Po co przyszedłeś?

Зачем все это? – Po co to wszystko?

Затем – potem, następnie/ po to

Я приехала к тебе затем , чтобы поговорить – przyjechałam po to, żeby z tobą porozmawiać.

В шутку – na żarty

Сказать что-нибудь в шутку – powiedzieć coś na żarty.

Умышленно – umyślnie, rozmyślnie

Яна умышленно не пошла сегодня в школу, у нее была контрольная работа по физике –Jana rozmyślnie nie poszła dziś do szkoły, miała dziś kartkówkę z fizyki.

Насмех

Przysłówki przydawkowe

Dzielą się na:

Przysłówki jakościowe

Odpowiadają na pytania: jak? – (как?)jakim sposobem? – (каким образом?)

Tu należą takie przysłówki jak:

Холодно-chłodno

В этой комнате очень холодно – w tym pokoju jest bardzo chłodno.

Я ненавижу когда в доме холодно – nie nawidzę kiedy w domu jest chłodno.

Зверски-zwierzęcy

Грустно- smutnie, żałośnie

Он грустно сегодня выглядел, может быть у него какие-то хлопоты – on dziś wygladał smutno, мoże ma jakieś problemy.

Мне очень грустно уезжать отсюда – jest mi bardzo smutno wyjeżdżać stąd.

Странно- dziwnie

Странно, что он никому не сказал о своей новой девушке – dziwne, że on nikomu nie powiedziałł o swojej nowej dziewczynie.

Ты сегодня странно выглядишь – dziwnie dziś wyglądasz.

Чудовищно-dziwnie

Аня почему ты так чудовищно ведëшь себя, случилось что-нибудь? – Ania dlaczego się tak dziwnie zachowujesz, stało się cos?

Страшно- strasznie

Они так громко кричали друг на друга, что было страшно – oni tak na siebie krzyczeli, ze aż strach.

Быстро- szybko

Я быстро справилась с этим домашним заданием – szybko uporałam się z zadaniem domowym.

Ты так быстро говоришь,что я не магу понять о чëм ты рассказываешь – tak szybko mówisz, że nie mogę zrozumieć o czym opowiadasz.

Правильно- prawidłowo

Ты умный человек и всегда правильно поступаешь – jesteś mądrym człowiekiem i zawsze prawidłowo postępujesz.

Правильно, что мы так решили, его поступок был плахой – dobrze, że tak postąpiliśmy jego postępowanie było złe

Przysłówki ilościowe

Odpowiadają na pytania: ile?(сколько?) jak dużo?( как много?) do jakiego stopnia?(до какой степени?)

Należą tu przysłówki:

Много-dużo

Павел знаток истории, он много знает об современной истории – Paweł jest znawcą historii, dużo wie o współczesnej historii.

Я много сегодня учила – dużo się dziś uczyłam.

Mало-mało

Mало кто сегодня интересует политикой, большинству онa уже надоела – mało, kto dziś interesuje się polityką, większości się ona już sprzykrzyła.

Чуть-чуть- odrobinę
Я чуть-чуть успела узнать о новом парне Кати – zdążyłam dowiedzieć się odrobinę o nowym chłopaku Kasi.

Вдвойне- w dwójnasób, we dwójkę

Вдвойне лучше идти через жизнь – w dwójkę raźniej iść przez życie.

Этот проект они сделали вдвойне – w dwójkę stworzyli ten projekt.

Втройне-w trójnasób, w trójkę

Дважды-dwa razy, dwakroć, dwukrotnie

Эта известная актриса дважды получила премию – ta sławna aktorka dwukrotnie otrzymała nagrodę.

Трижды-trzykroć, trzykrotnie, trzy razy

Я уже трижды напоминала тебя, и теперь уже не буду – trzykrotnie cię napominałam i już tego nie zrobię.

Вдвоём- we dwoje, we dwójkę

Вдвоём лучше идти через жизнь – w dwójkę raźniej iść przez życie.

Втроём –we troje

Вшестером- w szóstkę

Очень- bardzo

Мне так очень понравился этот фильм, что я его дважды посмотрела – tak bardzo spodobał mi się ten film, że oglądnęłam go dwukrotnie.

Совершенно-doskonale, idealnie

Бабушка была совершенно здорова психически – babcia była całkowicie zdrowa pod względem psychicznym.

Абсолютно-absolutnie, bezwzględnie, zupełnie, całkowicie

Przysłówki sposobu

Odpowiadają na pytanie:  jakim sposobem?(каким образом?)

Należą tu przysłówki:

Бегом-biegiem

Его бегом не догонишь – biegiem go nie dogonisz.

Галопом-galopem

Шагом-krokiem

Идти шагом, то есть мерно переступая ногами, не бегом – iść truchtem, to jest iść równo nie biegiem.

Вплавь-wpław

Переправиться вплавь – przepłynąć wpław.

Вперемешку-chaotycznie, bezładnie

Книги лежали вперемешку с газетами – książki leżały w nieładzie z gazetami.

Навзничь- na wznak

Опрокинувшись на спину – położyć się na plecy.

Вхолостую- na próżno, po próżnicy

Наверняка – na pewno

Я приду наверняка przyjdę na pewno.