Przysłówki podlegają stopniowaniu (имеют степени сравнения).
Dzielą się na:
1. stopień równy (положительная степень)
2. stopień wyższy ( сравнительная степень)
Formy stopniowania prosta forma i opisowa forma
Każde stopniowanie ma dwie formy:
Prosta forma stopniowania przysłówków.
Pamiętać należy, że podczas stopniowania może dojść do tzw. чередования, które polega na tym, że niektóre spółgłoski ulegają zamianie:
к – ч
г – ж
х – ш
т – ч
д – ж
ст – щ
д – ж
з – ж
г – ж
Dodajemy końcówkę е /ее lub ше ( дальше, дольше, тоньше, старше): od przysłówka коротко odcinamy końcówkę о i uzyskujemy temat: коротк, pamiętamy że к →ч(w wyniku czego t wypada) i powstaje forma короч dodajemy końcówkę е: короче коротко-коротк-короч-короче
дорого drogo | дороже drożej |
Рано wcześnie | раньше ранее wcześniej |
Мало mało | Меньше Менее mniej |
- Jak można zauważyć niektóre formy przysłówków mają dwie formy раньше /ранее i obie są prawidłowe. Nie ma reguły na ich powstawanie,dlatego należy się ich systematycznie uczyć i zapamiętywać.
- Stopień wyższy przysłówka odróżnić można od stopnia wyższego przymiotnika tylko na podstawie kontekstu w zdaniu lub na podstawie pytania как? –dla przysłówka i каков? какой?-dla przymiotnika. Ponadto przysłówek odnosi się zawsze do czasownika a przymiotnik do rzeczownika
- Stopień wyższy przysłówków tworzy się tak samo jak stopień wyższy przymiotników:
дорогой | дороже | Drogi |
тугой | туже | Naprężony, napięty |
сухой | суше | Suchy |
тихий | тише | Cichy |
молодой | моложе | Młody |
твердый | тверже | Twardy |
богатый | богаче | Bogaty |
густой | гуще | Gęsty |
толстый | толще | Tłusty |
частый | чаще | Częsty |
чистый | чище | Czysty |
скорый | скорее | Szybki |
гладкий | глаже | Gładki |
жидкий | жиже | Rzadki, cienki |
редкий | реже | Rzadki |
короткий | короче | Krótki |
низкий | ниже | Niski |
высокий | высоче | Wysoki |
Opisowa forma stopniowania przysłówków
Tworzymy poprzez dodanie do stopnia równego wyrazu bardziej – более lub mniej – менее:
коротко (stopień równy) + более –bardziej/ менее –mniej
Трудно trudno | более/менее трудно bardziej trudno/mniej trudno |
Красиво ładnie | более/менее красиво |
Далеко daleko | более/менее далеко |
Быстро szybko | более/менее быстро |
Stopień najwyższy
Również występują dwie formy stopnia najwyższego przysłówków, lecz obie są opisowe, w odróżnieniu od form stopnia najwyższego przymiotników. Tutaj także bardzo często dochodzi do tzw. чередования:
к – ч
г – ж
х – ш
т – ч
д – ж
ст – щ
д – ж
з – ж
Do stopnia wyższego dodajemy wyraz всего lub всех. Zasada tworzenia jest podobna jak przy tworzeniu stopnia wyższego : od przysłówka Мало tworzymy stopień wyższy: Меньше Менее, do którego dodajemy wyraz всего lub всех :
Меньше всего/ Меньше всех Менее всего / Менее всех
Lub do stopnia równego przysłówka dodamy wyraz : наиболее
самая веселая
самое веселое
самые веселые
Lub na dodaniu do przysłówka stopnia równego: мало wyraz наиболее (najbardziej)/ наименее (najmniej)веселый :
мало + наиболее = наиболее мало
мало + наименее = наименее мало