Podział liczebników głównych
Liczebniki te dzielą się na:
Liczebniki proste (простые): należą liczebniki od 1 do 9 a także liczebniki 40 (сорок),100 (сто), 1000(тысяча), 1000000 (миллион), 1000000000 (миллиард)
Liczebniki złożone, składają się przeważnie z dwóch członów (сложные): należą liczebniki od11 do 19
Liczebniki zestawione (составные):składają się z połączenia prostych i złożonych liczebników, składają się z więcej niż dwóch liczebników .
Przykłady liczebników głównych
1 один
2 два
3 три
4 четыре
5 пять
6 шесть
7 семь
8 восемь
9 девять
10 десять
11 одиннадцать
12 двенадцать
13 тринадцать
14 четырнадцать
15 пятнадцать
16 шестнадцать
17 семнадцать
18 восемнадцать
19 девятнадцать
20 двадцать
21 двадцать один
22 двадцать два
23 двадцать три
30 тридцать
40 сорок
50 пятьдесят
60 шестьдесят
70 семьдесят
80 восемьдесят
90 девяносто
100 сто
200 двести
300 триста
400 четыреста
500 пятьсот
600 шестьсот
700 семьсот
800 восемьсот
900 девятьсот
1000 тысяча
Ważne reguły związane z liczebnikami głównymi
W liczebnikach od 5 do 20 i 30 znak miękki znajduje się na końcu : пять/ семнадцать/ тридцать
W liczebnikach od 50 do 80 i od 500 do 900 znak miękki znajduje się w środku wyrazu (tzn. między rdzeniem : пятьдесят/
шесть – rdzeń po którym umieszczamy znak miękki
сот – końcówka, którą dodajemy
W liczebniku 11 piszemy podwójne нн : одиннадцать
W liczebnikach milion i miliard także piszemy podwójne лл : миллион/ миллиард
Liczebniki główne mogą łączyć się z : rzeczownikami i przymiotnikami.
W zależności od tego, z jaką częścią mowy liczebnik łączy się obowiązują zasady:
Użycie liczebników głównych z rzeczownikami
Liczebnik один /одна /одно
Один мальчик – jeden chłopiec
Одна девушка – jedna dziewczynka
Одно здание – jeden budynek
A także wszystkie liczebniki główne złożone i składające się z więcej niż dwóch członów zakończone na один/ одна/ одно
двадцать один мальчик, сто одна девушка, тысяча двадцать одно здание – wymagają po sobie rzeczownika w mianowniku w liczbie pojedynczej
Rzeczownik w mianowniku, liczba pojedyncza + одиноднаодно
Liczebnik два /две /три /четыре :
Два мальчика – Две девушки – a także wszystkie liczebniki główne złożone i składające się z więcej niż dwóch członów zakończone na два /две /три /четыре :
Двадцать два мальчика –тысяча двадцать четыре здания – wymagają po sobie rzeczownika w dopełniaczu liczby pojedynczej
Rzeczownik w dopełniaczu , liczba pojedyncza +два /две /три /четыре
Liczebniki od 5 wzwyż:
Пять мальчиков – a także wszystkie liczebniki główne złożone i składające się z więcej niż dwóch liczebników zakończone na 5 i wzwyż: Двадцать пять мальчиков – тысяча двадцать пять мальчиков wymagają po sobie rzeczownika w dopełniaczu liczby mnogiej
Rzeczownik w dopełniaczu, liczba mnoga + 5 i wzwyż
Użycie liczebników głównych z przymiotnikami
Liczebnik один /одна /одно :
Один маленький мальчик
Одна прекрасная девушка
Одно большое здание
A także wszystkie liczebniki główne złożone i składające się z więcej niż dwóch członów zakończone na один/ одна/ одно :
сто одна прекрасная девушка
тысяча двадцать одно большое здание
Wymagają po sobie przymiotnika w mianowniku, liczba pojedyncza
Przymiotnik w mianowniku, liczba pojedyncza + один /одна /одно
Liczebnik два /две /три /четыре :
Два маленьких мальчика
Две прекрасные девушки
a także wszystkie liczebniki główne złożone i składające się z więcej niż dwóch członów zakończone na два /две /три /четыре :
Двадцать два маленьких мальчика
тысяча двадцать четыре прекрасные девушки
Wymagają po sobie przymiotnika w dopełniaczu dla rodzaju męskiego i nijakiego oraz w mianowniku dla rodzaju żeńskiego liczby mnogiej
Przymiotnik w dopełniaczu rodzaj męski i nijaki , liczba mnoga + два /две/три /четыре przymiotnik w mianowniku rodzaj żeński, liczba mnoga
Liczebniki od 5 wzwyż:
Пять маленьких мальчиков
a także wszystkie liczebniki główne złożone i składające się z więcej niż dwóch członów zakończone na 5 wzwyż:
Двадцать пять маленьких мальчиков
тысяча двадцать пять маленьких мальчиков
Wymagają po sobie przymiotnika w dopełniaczu liczby mnogiej
Przymiotnik w dopełniaczu, liczba mnoga + 5 i wzwyż
Odmiana liczebników głównych
Liczebnik один /одна /одно liczba pojedyncza(единственное число)
один rodzaj męski | Одна rdzaj żeński | Одно rdzaj nijaki | |
и. | Один jeden | Одна jedna | Одно jeden |
р. | Одного jednego | Одной jednej | Одного jednego |
д. | Одному jednemu | Одной jednej | Одному jednemu |
в. | Один/Одного Jeden/jednego | Одну jedną | Одно/ Одного Jeden/jednego |
т. | Одним jednym | Одной jedną | Одним jednym |
п. | Одном jednym | Одной jednej | Одном jednym |
liczba mnoga
одни | |
и. | Одни jedni |
р. | Одних jednych |
д. | Одним jednym |
в. | Одни/Одних Jedni/jednych |
т. | Одними jednymi |
п. | Одних jednych |
*liczebnik одни odmienia się przez rodzaje/liczby i przypadki, natomiast w liczbie mnogiej ma znacznie polskiego zaimka sam
Два | две | |
и. | Два Dwa | Две Dwie |
р. | Двух Dwóch | Двух dwu |
д. | Двум dwom | Двум dwom |
в. | Два Двух Dwa/dwóch | Две dwie Двух dwóch |
т. | Двумяdwoma | Двумя dwiema |
п. | Двух dwóch | Двух dwóch |
*liczebnik Два odrębne formy dla poszczególnych rodzajów posiada tylko w mianowniku i bierniku to jest: два /две/ двое
Три | четыре | |
и. | Три trzy | Четыре cztery |
р. | Трех trzech | четырех czterech |
д. | Трем trzem | Четырем czterem |
в. | Три/трех trzy/trzech | Четыре/ четырех Cztery/czterech |
т. | Тремя trzema | Четырьмя czterema |
п. | Трех trzech | Четырех czterech |
*liczebnik Четыре w narzędniku po p posiada znak miękki.
Nie ma reguły na pojawienie się znaku miękkiego w liczebnikach , dlatego należy się ich uczyć systematycznie na pamięć.
пять | восемь | пятьдесят | сорок | |
и. | Пять pięć | Восемь osiem | Пятьдесят pięćdziesiąt | Сорок Czterdzieści |
р. | Пяти pięciu | Восьми ośmiu | Пятидесяти pięćdziesięciu | Сорока Czterdziestu |
д. | Пяти pięciu | Восьми ośmioma | Пятидесяти Pięćdziesięciu | Сорока Czterdziestu |
в. | Пять pięć | Восемь osiem | пятьдесят pięćdziesiąt | Сорок Czterdziestu |
т. | Пятью pięcioma | Восьмью/восемью Ośmioma | Пятьюдесятью pięćdziesięcioma | Сорока Czterdziestoma |
п. | Пяти pięciu | Восьми ośmiu | Пятидесяти pięćdziesięciu | Сорока czterdziestu |
*liczebnik три i wzwyż w odróżnieniu od języka polskiego posiadają jednakową formę dla wszystkich rodzajów.
Liczebnik Восемь w narzędniku posiada dwie formy: Восьмью/восемью , jak zauważamy w liczebniku Восьмью znak miękki znajduje się po c i м , a w liczebniku восемью znak miękki znajduje się tylko po м .
Liczebnik Сорок odmienia się tak samo jak liczebnik сто
девяносто | сто | |
и. | Девяносто Dziewięćdziesiąt | Сто Sto |
р. | Девяноста Dziewięćdziesięciu | Ста Stu |
д. | Девяноста Dziewięćdziesięciu | Ста Stu |
в. | Девяносто Dziewięćdziesiąt | Сто Sto |
т. | Девяноста Dziewięćdziesięcioma | Ста Stoma |
п. | Девяноста Dziewięćdziesięciu | Ста stu |
*liczebniki сорок/ девяносто/ сто we wszystkich przypadkach za wyjątkiem mianownika i biernika posiadają końcówkę а.
двести | триста | пятьсот | |
и. | Двести dwieście | Триста Trzysta | Пятьсот pięćset |
р. | Двухсот Dwustu | Трехсот Trzystu | Пятисот Pięciuset |
д. | Двумстам Dwustu | Тремстам Trzystu | Пятистам Pięciuset |
в. | Двести dwieście | Триста Trzysta | Пятьсот pięćset |
т. | Двумястами Dwustoma | Тремястами Trzystoma | Пятьюстами Pięciuset |
п. | Двухстах dwustu | Трехстах trzystu | Пятистах pięciuset |
*W liczebnikach złożonych od Двести do девятьсот , odmianie ulegają obie części.
Liczebniki шестьсот семьсот восемьсот девятьсот odmieniają się tak samo jak liczebnik пятьсот.
тысяча | тысячи | миллион | миллионы | |
и. | Тысяча Tysiąc | Тысячи tysiące | Миллион milion | Миллионы miliony |
р. | Тысячи Tysiąca | Тысяч Tysięcy | Миллиона miliona | Миллионов milionów |
д. | Тысяче Tysiącu | Тысячам Tysiącom | Миллиону milionowi | Миллионам milionom |
в. | Тысячу tysiąc | Тысячи Tysiące | Миллион milion | Миллионы miliony |
т. | Тысячей Tysiącem | Тысячами Tysiącami | Миллионом milionem | Миллионами milionami |
п. | Тысяче tysiącu | Тысячах tysiącach | Миллионе milionie | Миллионах milionach |
*Pamiętać należy, że kiedy używamy liczebnika 1 to po nim zawsze powiemy год, po liczebnikach 2/3/4 użyjemy formy года, a po liczebnikach 5 i wzwyż użyjemy zwrotu лет:
1/11/21/31/31/51itd – год
2/3/4/22/33/44/32/43/52/54itd – года
5 i wzwyż /6/8/15/16/17/25/27/48/ – лет
To samo tyczy się słowaтысяча две три четыре тысячи lub пять i wyżej тысяч
* używając zwrotów:
свыше -ponad
более -więcej
менее – mniej
около – około
Należy pamiętać, że liczebnik główny występuje w formie dopełniacza liczby pojedynczej:
свыше пяти/ сорока /ста
более двух /шести/ восьми
менее трех /пятнадцати /двадцати
около десяти /двух /семи /девяти