Rekcja czasownika
Przyimek odgrywa bardzo istotną rolę w tak zwanej rekcji czasownika.
Rekcja czasownika posiada formy przyimkowo – przypadkowe, gdzie przyimek odgrywa tu ważną rolę. Należy się takich konstrukcji systematycznie uczyć na pamięć, ponieważ brak przyimka w danym czasowniku uważane jest za poważny błąd.
Przyimek o
Беспокоиться о ком? о чем? за кого? –martwić się, troszczyć się, niepokoić się o kogo? o co?
Родители беспокоятся о своем сыне, уже поздно а его нет – Rodzice martwią się o swojego syna, jest już późno a jego nie ma.
Не бвспокойся о мне-nie martw się o mnie
Жалеть о ком? о чем? – żałować kogo?czego?
Мать очень часто жалеет о утраченной любви-mama często żałuje utraconej miłości.
Я жалею о баспризорных деятх – żałuję bezdomnych dzieci.
Заботиться о ком? о чем? – troszczyć się, dbać o kogo? O co?
Я люблю заботиться о животных- lubię opiekować się , troszczyć się zwierzętami.
Почему ты не заботишься о мне?- dlaczego się o mnie nie troszczysz?
Скучать о ком? о чем?- tęsknić za kim? Za czym?
Царь очень скучает о своих любовницах- car bardzo tęskni za swoimi kochankami
О ком ты так скучкаешь? Za kim tak tęsknisz?
Przyimek c
Борoться с кем? с чем? за что?-walczyć kim? czym? o co?
Государство безрезультатно боротся с коррупцией- państwo bez rezultatu walczy z korupcją
С кем ты борешься?- z kim ty walczysz?
Przyimek за
Наблюдать за кем? за чем?-obserwowaćć kogo?co?
За кем ты так наблюдаешь? Kogo tak obserwujesz?
Я обожаю наблюдать за мчащимся поездами- uwielbiam obserwowaććć pędzące pociągi.
Болеть за кого?-kibicowaćć komu?
За кого ты болеешь?- Komu kibicujesz?
Я болею за свою команду-Kibicuję swojej drużynie.
Вступаться за кого? за что?-wstawiać się za kim?
Он вступился за меня- on wstawił się za mnie
За что бы хочешь вступаться? Za co ty chcesz się wstawić?
Голосовать за кого? за что?-głosować na kogo? Za czym?
За кого ты голосуешь?- na kogo oddajesz głos?
Я голосую за кандидата Гражданской Платформы- głos oddaję na kandydata Platformy Obywatelskiej.
Przyimek в
Разочароваться в ком? в чем? – rozczarować się do kogo? Do czego?
В чем ты так разочаровалась Катя? Co cię tak rozczarowało Kasiu?
Отказать в чем? – odmówić czego? rezygnować z czego?
Нуждаться в чем? – potrzebowaćć czego?
Влюбиться в кого? –zakochać się w kim? w czym?
Я разочаровалась в Андрее- rozczarowałam się Andrzejem
Przyimek на
Опираться на кого? на что? – opierać się na?
На кого бы опираешься- na kim się opierasz?
Я опираюсь на новейшие материалы- opieram się na najnowszych materiałach.
Опираться на интуицию- opierać się na intuicji.
Жениться на ком? – ożenić się
На ком ты женишься? – z kim bierzesz ślub?
Я женюсь на Павле-wychodzę za Pawła.
Быть похожим на кого? на что? – być podobnym do?
Мама на кого я больше похожа, на тебя или на отца?-Mama do kogo jestem bardziej podobna, do ciebie czy taty?
Ты вообще на меня не похожа-w ogóle nie jesteś do mnie podobna.
на себя – na siebie/ być podobnym do siebie
Przyimekпо
Аня обожает часами разговаривать по телефону- Ania uwielbia godzinami rozmawiać przez telefon.
Я чувствую себя не по себе – czuję się nieswojo, strasznie
Przyimek от
Защищать от кого? от чего? – bronić przed kim?przed czym?
От кого войско защищает родину? – przed czym wojsko chroni naród?
Войско защищает родину перед врагами- wojsko broni naród przed wrogami.
Избавиться от чего? – wyzwolić się, uwolnić od?
Катя победила рак и ее удалось избавиться от смерти-Kasia zwyciężyła raka i udało jej się uwolnić od śmierci.
Отказаться от кого? от чего? – odmówić czego? Zrezygnować z czego?
Почему ты отказалась от этой экскурсии?- dlaczego zrezygnowałaś z tej wycieczki?
От чего он отказался?- z czego on zrezygnował?
Przyimek над
Смеяться над кем? над чем?– śmiać się z kogo? z czego?
Я не люблю когда дети смеются над пожилыми людьми-nie lubię kiedy dzieci śmieją się z osób starszych.
Шутить над кем? над чем? – żartować z kogo? z czego?
Почему ты постоянно шутишь надо мной? – dlaczego ciągle śmiejesz się ze mnie?