admin
Jest to nieodmienna i niesamodzielna część mowy, nie pełni samodzielnie funkcji w zdaniu, nie jest też częścią zdania. Wykrzykniki wyrażają uczucia: ach! Fuj! Eee… oraz wolę mówiącego: halo! Hej!
Funkcje wykrzyknika
Wykrzyknik służy dla:
- wyrażenia uczuć (для выражения чувств и волевых побуждений)
о! –o!
ах!- ach!
ей!- jej!
эй!- ej!
ага!-aga!
ура!- ura!
чу!- uć!
брысь!- brys!
на!- na!
стоп!- stop!
ха-ха-ха!- ha-ha-ha!
- Wyrażenia odczucia , doznania, stanów ducha , stanów emocjonalnych oraz emocjonalnych reakcji na otaczającą rzeczywistość. (для выражения ощущений, душевных состояний эмоциональных и эмоционально-волевых реакций на окружающую действительность).
Ах – ach
Ба- ba
Брр- brr
ну и ну – nu i nu
ого – ogo
ой-ой-ой- oj-oj-oj
ох – och
помилуйте- potocznie ależ, skąd
то-то- to- to
тьфу- tfu
ура- ura
ух – uch
фи- fi
черт – czort
айда-hejże, jazda, chodźmy
алле- alle
ату- atu
ау – au
брысь- brys
караул – ratunku, na pomoc
стоп – stop
кис-кис – kis-kis
цып-цып-цып – cyc – cyc – cyc
- Są to także wykrzykniki dźwiękonaśladowcze, onomatopeiczne naśladujące działanie człowieka, zwierzęcia czy też przedmiotu. (звукоподражания, представляющие собой условные преднамеренные воспроизведения звучаний, сопровождающих действия, производимые человеком, животным или предметом).
кхе-кхе – khe- khe
уа-уа – ua-ua
хи- хи-хи- hi-hi-hi
кря-кря- kra-kra
ну-ну- nu-nu
чик-чирик – cik-cirik
тяф-тяф- pif-paf
бац – bac
бум- bum
трах- trach
чмок- cmok
хлоп- chlup
хрусть- hrust
- Do wykrzykników zaliczamy także takie zwroty jak:
Алло –halo
Амба – amba
Баста- basta
Бис – bis
Брр- brr
Браво- brawo
Брависсимо- brawissimo
Вира- wira
Вот- oto
Да- tak
Добро- dobrze
Дудки- dudki
Здорово- zdrowo
Здравствуй- dzień dobry
Есть– jest
извините – wybaczcie
как- jak
капут- kaput
караул- ratunku , na pomoc
мерси- mersi
марш- marsz
но- ale
осанна- osanna
пли- lub
полундра
подумаешь- pomyślisz
полно- pełno
пожалуй- chyba, pewnie, być może
пропасть- przepaść
скажите- powiedźcie
спасибо-dziękuję
страх-strach
табак- tytoń
тсс- tss
тьфу- tfu
ура- ura
фить – fit
шабаш-szabasz
шах –szach
a także zwroty:
фюйть -fiu / Батюшки-o rety, Jezus Maria/каюк- Kryska na Matyska/ лафa – klawo, fajnie/матушки- matko /майна- podawaj w dół/пади/пас- pas/товсь/ужo- czekaj no, oberwiesz, dostaniesz
- Wykrzykniki odróżniają się od innych części mowy brakiem nominatywnej funkcji
(nominatywną funkcję posiadają samodzielne części mowy jak: przymiotnik, rzeczownik, czasownik, zaimek. Wykrzykniki nazywają emocje, wolę, chęć , przy czym jeden wykrzyknik może wyrażac kilka znaczeń jak: radość –радость/ zmartwienie, troskę – огорчение/ smutek-грусть/ubolewanie, współczucie, litość- сожаление:
О! – восторг – zachwyt
О! – удивление,- zdziwienie
О! – возмущение – oburzenie, zgorszenie
О! – сожаление- ubolewanie, współczucie, litość
О! – радость – radość
- Większość wykrzykników rozpatruje się poprzez kontekst, są jednak takie wykrzykniki, które mają przypisane już swoje stałe znaczenie:
тьфу! – niezadowolenie
ба! – zdziwienie
Ура ! – hura!
Тьфу!- tfu!
Цыть!- cyc!
Так!.. – tak!
Ужас!- katastrofa!
Тсс!.. – tss!
Тише… Тише! – ciszej…ciszej…!
- Wykrzykniki mogą występować także jako zwroty samodzielne:
Ура !
Погода – охо-хо
- W szerszym pojęciu wykrzykniki wyrażają także swerę etykiety:
Здравствуйте –dzień dobry
до свидания- do widzenia
благодарю- dziękuje
прости(те) – wybacz (wybaczcie)
извини(те)- przeproś
пожалуйста – proszę
привет – dzień dobry
пока – narazie
- Do wykrzykników zaliczamy także dźwiękonaśladowcze słowa jak:
Krzyki –крики
Dźwięki –звуки
Szumy- шумы
кис-кис – kis-kis
мяу-мяу – miau -miau
гав-гав – gaw -gaw
чив-чив- ciw-ciw
ш-ш-ш – sz-sz-sz
- Niektóre dźwiękonaśladowcze wyrażenia mają swoje stałe znaczenie jak:
мяу (о кошке)- dźwięk wydawany przez kotka miau
кря-кря (об утках) – dźwięk wydawany przez kaczkę kra-kra
гав-гав (о собаке) – dźwięk wydawany przez pieska gaw – gaw
кукареку (о петухе)- dźwięk wydawany przez koguta kukuryku
хрю-хрю (о свинье) dźwięk wydawany przez świnkę hru-hru
Przykłady użycia wykrzykników
Ой !Гражданочка… э…!– Oj! Obywateleczka…e…!
Ой , я не могу! – Oj, nie mogę!
Наши девочки…ох…- Nasze dziewczynki…oh…
Ах, вон…бедная…ты же вон какая…-Ach, won…biedna…wynocha ty…
Бабушка…ой, что это?- Babciu …oj, co to?
Эх, ты! – Eh, ty!
А просто. Хорошо здесь! Ух ! – Po prostu. Jest tu dobrze (cudownie)! Uh!
Ни –ни -ни. Я не знаю – Ni-ni-ni, nie znam.
Ай… ты такой! – Aj… ty taki!
Ура ! я такой счастлив! – Ura! Jestem taki szczęśliwy
Эй, эй, не хулигань, ты что? – Ej, ej, nie huligań, ty co?
Павел вот-вот схватил ее – Paweł – oto, złapał ją
Эх-хе-ехе –хе, Катя ты совсем дура! – Eh –he- ehe- he, Kasiu całkowicie jesteś głupia.
Ага! – он закричал – Aga! – zakrzyczał
Ух ты, моя сладенькая, ух ты, моя миленькая – Uch ty, moja słodziutka, uch ty, moja miluteńka.
