Odmiana rzeczownika
Rzeczownik odmienia się przez:
• przypadki:
Przypadek | Падеж |
Mianownik, (kto? co?) | именительный падеж ( кто? что?) |
Dopełniacz, (kogo? czego?) | родительный падеж ( кого? чего?) |
Celownik, (komu? czemu?) | дательный падеж (кому? чему?) |
Biernik, (kogo? co?) | винительный падеж (кого? что?) |
Narzędnik, (kim? czym?) | тварительный падеж (кем? чем?) |
Miejscownik, (o kim? o czym?) | предложный падеж (о кем? о чем?) |
• liczby
- liczba pojedyncza – единственное число
- liczba mnoga – множественное число
• rodzaje
- rodzaj męski – мужской род: писатель – pisarz/ авто – auto/ Игорь -Igor
- rodzaj żeński – женский род: девушка – dziewczynka/ статья – artykuł/ птица -ptak
- rodzaj nijaki – средний род : поле – pole/ здание – budynek
Podział rzeczowników
– Rzeczowniki pospolite (нарицательные), nazywają:
- Osoby (лица) : отец – ojciec/ писатель- pisarz
- Zwierzęta (животные): лошадь- koń/ кошка – kot
- Zjawiska przyrody (явления природы) : гром- grzmot/ метель – zamieć
- życie towarzyskie, społeczne (общественную жизнь) : праздник – święto/ организация – organizacja
- rzeczy (вещи) : авто – auto/ комьпютер – komputer
- pojęcia abstrakcyjne (абстрактные понятия) : вежливость – wrażliwość/ злость – złość
– Rzeczowniki własne – собственные, nazywają :
- imiona (имена) Игорь – Igor/ Катя – Kasia/ Наташа – Natasza
- nazwiska (фамилии) Бродский – Brodski/ Пастернак – Pasternak / Достоевский – Dostojewski
- pseudonimy (псевдонимы) : Бедный – Biedny
- przezwiska (прозвища) : малыш/ коалa
- imiona mitologiczne ( мифологические имена) – Ахилл – Achilles/ Минерва – Minera/ Гектор – Hektor
- osoby literackie ( литературные персонажи)Маргарита – Margarita /Живаго – Żywego/ Бегемот – Begemot
- imiona zwierząt (клички животных) : Арел – ariel/ Мишка – misio/ Мурка – murka
- nazwy geograficzne( географические названия): Россия – Rosja/ Европа –Europa/ Африка – Afryka
- nazwy astronomiczne (астрономические наименования): Марс – Mars/ Млечный Путь – Droga Mleczna/ Солнце – Słońce
- nazwy państw (названия государств) : Россия – Rosja/ Польша – Polska/ Германия – Niemcy
- nazwy organizacji (названия организаций): ООН ( Организация Объединенных Наций – Organizacja Narodów Zjednoczonych)
- nazwy świąt (названия праздников) : Рождество – Boże Narodzenie/ Пасха – Wielkanoc
- wydarzeń historycznych (названия исторических событий): победа – zwycięstwo
- utworów (названия произведений) : Преступление и наказание – Zbrodnia i kara/ Анна Каренина – Anna Karenina
- nazwy marek (наименования типов, сортов, марок изделий) : рубин – rubin
Rzeczowniki żywotne – одушевленные: pies – собака/dziecko – ребенок. Dzielą się na: materialne (вещественные) wśród , których wydzielamy:
- названия полезных ископаемых (nazwy bogactw naturalnych) : железо – żelazo/ золото – złoto/ медь -miedź
- наименования химических элементов и их соединений (nazwy związków chemicznych i ich struktur): вода- woda/водород – wodór/сера – siarka
- названия растений (nazwy roślin) –горох – groch/виноград – winogron, рожь -żyto
- наименования тканей (nazwy tkanin) – шелк –jedwab/ шерст -wełna
- названия продуктов питания (nazwy produktów spożywczych) –молоко – mleko/мука –mąka/ чай-herbata/ мед –miód
- названия лекарств (nazwy lekarstw) – аспирин- aspiryna/ снатворное – tabletki na sen
- наименования материалов (nazwy różnych materiałów, budowlanych itd.)- цемент – cement/ глина -glina
- названия отходов (nazwy rozmaitych odpadków) : опилки – opiłki очистки- obierki
- названия осадков (nazwy opadów) –дождь – deszcz/ снег – śnieg/ град- grad.
Rzeczowniki nieżywotne – неодушевленные : dom – дом/pióro – перо/szkoła – школа
Rzeczowniki konkretne – конкретные , możemy je rozpoznać za pomocą zmysłów, mają kształt, barwę, zapach : kaktus – кактус/człowiek – человек/
Rzeczowniki abstrakcyjne – отвлеченные, nie można ich rozpoznać za pomocą zmysłów, są to też nazwy czynności: młodość – молодость/żal – печаль/radość – радость
Rzeczowniki osobowe, to wyrazy będące nazwami pospolitymi i własnymi osób:
- nauczyciel – учитель
- lekarz – врач
- Kowalski – Ковалский
• Istnieją rzeczowniki, które posiadają tylko liczbę pojedynczą (singularia tantum):
Клубника – truskawka/ кaртофель –ziemniak/ мебель – meble
I tylko liczbę mnogą (pluralia tantum): весы- waga/часы-zegar/ сливки –śmietanka/качели – huśtawka
• Rzeczowniki nieodmienne, tzn. takie, które nie odmieniają się przez przypadki, (ich forma zostaje zawsze taka sama, niezmienna): турне – tournee, objazd / купе – przedział/ шоссе- szosa/ кино- kino/ какао-kakao/ метро-metro/ радио-radio/ интервью-wywiad/ такси-taksówka.